Esperanta Ligilo

Oficiala organo de la Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE)

Numero 10 Decembro 2025

Enhavtabelo

Pri la venontjara Ikbe:
ne komuniko, sed alvoko.
LIBE dolore funebras.
Ni funebras: forpasis Rob Moerbeek.
Nekrologo: V. Rassohxin.
Forpasis Valerij Neverov.
Ankoraux pri Rob Moerbeek.
de Anatolij Masenko.
de Natalia Kasymova.
de Nedeljka Lojxajicx kaj Gradimir Kragicx.
de Fabrice Morandeau.
De Nilena Jelinkova.

Literaturo:
Ilona (rakonto).
El "japaneskasj fotoj" de Lajos Tarkony (poemoj).
Solvo de la ciferalfabeta enigmo.

Pri la venontjara IKBE: ne komuniko, sed alvoko

La regiono, kie ni decidis okazigi nian venontjaran IKBE trovigxas en
la valo de la rivero Adigxo, kaj la urbeto Salorno "iom malpli ol 4000
logxantoj" signas per proksima mallargxigxo de la valo la tradician
limon inter la du regionoj kie oni parolas aux la italan aux la germanan.
La tuta regiono estas bone flegata kaj en gxi ekzistas modelaj
publikaj servoj, kaj sekve floras kultura vivo, agrikulturo, turismo ktp.
La urbeto Salorno trovigxas laux "vinvojo" ofertanta en multaj grandaj
kaj malgrandaj entreprenoj la plej bongustajn lokajn vinojn: 70-kilometra
trink-promenado, eble iom stumbla cxe sia fina parto.
En la regionoj estas ankaux multaj aliaj diversspecaj vidindajxoj, sed,
por arangxi interesajn vizitojn oni bezonas interesigxantojn! jam fine de
decembro ni devos informi la hotelon pri kiom da cxambroj ni bezonos.
Kvankam la estraro ankoraux ne decidis pri la minimuma nombro de aligxintoj
necesa por efektivigi la kongreson, mi supozas ke sen almenaux dudekoda
blindaj partoprenantoj ne eblos arangxi vizitojn per luitaj veturiloj.
Antikvuloj diris: "al sagxuloj (suficxas) malmultaj (vortoj)". Do, se vi povas kaj intencas partopreni
aligxu tuj kaj la kongreso ne malplacxos al vi! (red.)

LIBE dolore funebras

Kun granda malgxojo mi devas anonci aux priparoli la forpason de tri samideanoj.
pri la plej internacie konata, Rob Moerbeek, mi preferis aperigi
la nekrologon de lia samlandano Jan Bemelmans, tamen publikigante ankaux
biografiajn notojn kiuj ne por cxiuj estas facile atingeblaj. Sekvos mesagxoj
de aliaj membroj montrantaj kiok Rob estis sxatata kaj amata. (red.)

Ni funebras: Forpasis Rob Moerbeek

Nin atingis la ege malbona novajxo ke la 27-an de novembro forlasis
nin por cxiam Robert (Rob) Moerbeek. Li naskigxis la 1-an de majo
1930 en la nederlanda urbo Haarlem, kaj forpasis la 27-an de novembro
2025 en Beverwijk. cxiujn donitajxojn pri la vivo, agado kaj meritoj
de Rob vi povas legi en la Esperantlingva Vikipedio. En tiu cxi nekrologo
mi preferus skizi lin kiel li restos en mia memoro.
Mi konatigxis kun Rob en 1986, kiam mi unuafoje partoprenis en
Semajnfino de Nederlanda Societo de Blindaj kaj Malfortevidantaj Esperantistoj
(NoSoBE). Tiu unua renkontigxo kun Rob estis tuj vere agrabla.
Li estis tre malfermkaraktera kaj afabla, ege helpema kaj cxiam preta
por sxerco. En la dauxro de la multaj jaroj dum kiuj mi havis kontakton
kun li tiu bildo ne sxangxigxis. Rob vere estis esperantisto en koro kaj animo.
Ne mirige; li ja dum 32 jaroj profesie laboris en la Centra Oficejo de UEA. Krome li estis privatdocento
cxe la Universitato de Amsterdam inter 1978 kaj 1998.
La lingvo Esperanto ne nur profesie estis enorma insigo por Rob. Ensia
libera tempo li dauxre aktivis en kaj por multaj organizajxoj de la
Esperantomovado. Inter ili estis certe NoSobeNoSoBE kaj LIBE. Ankaux,
inter multaj aliaj, en ILEI (instruistoj), TADEN (nefumantoj) kaj
Esperanto Nederlando li Dauxre multege aktivis.
Rob tre ofte povis esti trovita en la akompano de nia famkonata karulino
Nora Moerbeek-Bartels. Li ecx estis sxia edzo gxis sxia forpaso en
1998.
Fari longajn vojagxojn estis io tute normala por Rob. Mi plurfoje
renkontis lin en multaj arangxoj de NoSoBE, LIBE kaj UEA. Ne gravis
kiuloke en la mondo ili okazis, Rob estis partoprenanto. Ankaux cxi-jare
li partoprenis plurajn E-oarangxojn en cxehxio. En cxiuj tiuj arangxoj li
sxajnis esti preskaux neapartigebla de sia sako, kiu estis dauxre plena je cxiaj paperetoj kun notoj kaj folioj
kun cxiaj tekstoj, mane skribitaj aux printitaj.
Pro sia plurjardeka fervora agado en kaj por la esperantomovado kaj en la
porblindula kampo Rob ricevis plurajn honorigajn distingojn.
En Nederlando li ricevis nome de la regxo la titolon Kavaliro en la Ordeno
de Oranje-Nassau. Li estis Honora Membro de UEA kaj de ILEI. Krome
li estis portanto de Premio Degucxi. Sed lia modesteco neniam permesis
ke li frapis sian bruston fiere montrante sian sekvan distingon.
La 4-an de decembro 2025 la korpo de Rob estis en silento kremaciita.
Rob restos en cxies memoro por cxiam.
Jan Bemelmans

Nekrologo: V. Rassohxin

Kun bedauxro mi konstatas lastatempe, ke pli kaj pli mallargxigxas
rondo de miaj plej intimaj geamikoj. Kaj jen lauxvica doloriga perdo:
Vladimir Rassohxin (4-6-1938 -6-12-2025).
La funebra informo des pli kortusxis min, cxar nia amikeco estis per
nenio grava makulita dum la tuta vivo. Ambaux ni naskigxis en Stavropola
teritorio (Rusio), kune kreskis en sama blindullernejo en Kislovodsko,
en sama Stavropola pedagogia instituto ni studis kaj igxis instruistoj
pri matematiko.
Ne, tute ne glate fluis la plua vivo de Vladimir. Li, sudano, ekkuragxis komenci sian profesian laboron
en malvarma Komi-respubliko, kie li felicxe trovis sian sindoneman vivkunulinon
Vera. Poste ili duope instruis en Kirov-regiono kaj fine
por cxiam revenis en sudan urbon Armavir.
Tie ili travivis teruran sortobaton en 1989: ilia filo Vjacxeslav,
amata kaj bone edukita, tragike pereis, plenumante kontrolan aviadilflugon
super Armavir. La pereo vere estis heroeca, cxar la filo rajtis sin katapulti,
sed ne faris tion por eviti la neeviteblajn amasdamagxojn en la urbo.
La gepatroj stoike eltenis la malfelicxon kaj dauxrigis socian aktivadon,
des pli ke ambaux ili estis fervoraj esperantistoj.
Dum 80-aj jaroj de la pasinta jarcento gxuste Rassohxin akcelis plivigligon de Esperantomovado en
sia Krasnodara teritorio, ecx oficialigis gxin tiomgrade, ke la regiona
blindulasocio financis partoprenon de la esperantistoj en renkontigxoj, seminarioj
kaj tendaroj, kiuj tiutempe abundis en diversaj urboj de Sovetunio.
La favora subtenado, bedauxrinde, cxesis post la disfalo de Sovetunio.
tial en 1993 Vladimir fondis la regionan Esperantoasocion ANEKO,
kiu poste prosperis multajn jarojn. Dank. al efika entreprena agado kaj subvencioj de diversaj bonfaraj fondusoj,
membroj de ANEKO partoprenis en ses IKBE-oj. Dum ok jaroj oni
sukcese aperigadis la sonrevuon "Vocxo de amikeco", kiun gxuis ankaux
eksterlandaj auxskultantoj.
En 2001 helpe de Soros-fonduso en Armavir okazis arta festivalo
por Norda Kauxkazio, kiun partoprenis preskaux 500 nevidantoj el 9
regionoj. Do, ne nur e-istoj, multaj aliaj homoj gardos helan memoron
pri nia kara Vladimir Rassohxxin, cxiam agema sed tre modesta kaj bonkora homo.
A. Masenko.

Forpasis Valerij Neverov

La 28-an de novembro post longa grava malsano en la urbo Bijsk
)Rusio) forpasis 76-jara Valerij Neverov. Naskigxloko de Valerij
estas la insulo Sahal in. La Denaske blinda knabo auxskultis la flustron
de maraj ondoj, promenante kune kun la frato laux bordo de la Japana maro.
En la gepatra domo li unuan fojon auxdis muzikon, kiu akompanis lin
tra la tuta vivo. Komence temis pri kantoj, sonigitaj per muzikaparato.
Poste la patro akiris bajanon. Auxskultante bajanludadon dde la patro
Valerij decidis, ke li nepre ekposedos la muzikilon. Post kelkjara
lernado en porblindula lernejo li igxs la plej bona bajanisto inter la
lernantoj de tiu lernejo. Post la lernejo Valerij sukcese ekzamenigxis
kaj eniris la porblindulan muzikkolegion en urbo Kursk, kie oni
konsideris lin bona muzikisto.
Dum multaj jaroj Valerij sukcese gvidis amatorajn kolektivojnen
diversaj entreprenoj de tutrusia blindulorganizajxo. Pro sia laboro li r
icevis multajn honorajn diplomojn.
Iom post iom la auxdpovo de la muzikisto malfortigxis. Tiel li estis
devigita lasi sian sxatatan laboron.
Tamen Valerij dauxrigis aktivan vivon. Li sxakludis pertelefone, ekposedis la lingvon internacian kaj
partoprenis en la rubriko "Enigmoj kaj problemoj". Valerij akiris
komputilon kaj igxis ne nur bona komputiluzanto, sed ankaux ecx programisto.
Malgraux cxiuj malfelicxoj li estis trankvila, helpema kaj komunikema.
Bona memoro pri Valerij por cxiam restos cxe tiuj, kiu konis lin.
Ripozu en paco, kara amiko!
Galina Lukjanenko.

Ankoraux pri Rob Moerbeek

De Anatolij Masenko
Kara amiko,
nova nerifarebla perdo trafis nin - nia kara Rob forpasis. La evento
eble ne estas neatendita, sed gxi ege cxagrenigis min, cxar ne nur ni
multajn jarojn bone kunlaboris, renkontigxis dum la kongresoj,
gxuis reciprokan simpation. Certe, li meritas decan nekrologon, kiun, bedauxrinde,
mi ne kapablas verki. Sed mi tre petas, ke verku gxuste vi, kaj cxi-sube
mi sendas al vi la bezonatan materialon. Plej amike via.
Robert Moerbeek (1-5-1936 - 28-112025, Nederlando), honora
membro de UEA kaj de LIBE, Dum 32 jaroj li laboris kiel oficisto de
UEA. Post emeritigxo en 2001 li laboris volontule en la Centra Oficejo,
fervore agadis por handikapuloj, precipe blinduloj,
ekde 2001 li estis sencxesa reprezentanto de LIBE en la UEA-komitato.
Dum kelkaj IKBE-oj Rob zorge organizis la lingvajn ekzamenojn por la partoprenintoj.
Longjare li estris la libroservon de LIBE kaj en sia domo
gastigis la LIBE-bibliotekon, kiun li en 2014 transdonis al la Kultura Centro Herzberg.
Ni neniam forgesos tiun tre helpeman kaj amikeman homon.

De Natalia Kasymova
Karaj amikoj! Tiuj el ni, kiuj persone konis Rob, scias, kiel bone
li rilatis al blinduloj. Li havis titolon "Honora membro de UEA",
ricevis Regxan ordenon de Oranje- Nassau. Post sia emeritigxo li tamen
dum multaj jaroj laboris en centra oficejo de UEA kiel volontulo. Li
reprezentis Libe cxe UEA. Eblas longe rakonti pri liaj aktivajxoj kaj
meritoj. Ili estas tre multnombraj.Sed nun mi volas skribi pri li kiel
pri la amiko de blinduloj. Mi konatigxis kun li kaj lia edzino Nora en
la jaro 1994 dum la Ikbe en Kislovodsk (Rusio). Kaj ekde tiam
komencigxis nia multjara amikeco. Mi kelkfoje vizitis ilian gastaman domon
en Nederlando. Dum multaj universalaj kongresoj li helpis min cxiam, kiam li renkontis min.
En Israelo, kiam UEA postulis nepran akompananton por ni, li afable konsentis
tion fari "oficiale", kvankam li tute libervole helpis min cxiam.
Li estis vere tre elstara homo, tre bonkora, tre helpema. Nur dank. al li
kaj Nora mi povis partopreni mian unuan eksterlandan universalan kongreson
1995 en Finnlando. Mi povus ankoraux multe rakonti pri li. Certe
nun Nosobe perdis tre gravan membron. Mi plenkore esprimas mian kondolencon
al nosobeanoj kaj al parencoj de Rob. Tiujn homojn ni neniam rajtas forgesi.
Nia kara amiko, vi por cxiam restos en la koro kaj memoro de blindaj
esperantistoj. Ripozu en paco!

De Nedeljka Lojxajicx kaj Gradimir Kragicx
Forpasis Rob Moerbeek (1936- 2025), Honora Membro de UEA:
vivo por Esperanto kaj paco.
"Tre speciala, tre ordinara, simple tre speciala homo forpasis", k
omunikis la familio de Rob Moerbeek, al kiu post ricxa kaj plena
vivo ni devas adiauxi.
Robert Moerbeek (naskigxinta en Haarlem la 1-an de majo 1936)
forpasis en Beverjxijk la 27-an de novembro 2025.
La Esperanto-movado estas profunde dankema al li pro tuta vivo
dedicxita al Esperanto kaj Paco.
Rob Moerbeek estis ekde 2011 honora membro de UEA. Ekde julio
1969 li laboris en la Centra Oficejo (CO). Li formale emeritigxis
post 32-jara laborado la 27-an de aprilo 2001, sed neniam cxesis labori
por la Asocio: post la emeritigxo li farigxis konstanta volontulo.
Inter liaj plej konataj taskoj estis la provlegado kaj lingva reviziado
de la eldonajxoj de la Asocio, inkluzive de la revuoj Esperanto kaj
Kontakto. Krome li prizorgis la ekspedofakon de la CO, la Arkivon de
UEA kaj la Bibliotekon Hector Hodler (BHH), al kiu li kontribuis
ankaux post la transdono de BHH al la Pola Nacia Biblioteko, cxefe
per kontrolado de sendendaj novaj titoloj el Roterdamo al Varsovio.
Rob estis latinisto laux eduko, magistro, kaj ankaux instruis Esperanton kiel
privata docento en la Universitato de Amsterdamo dum 20 jaroj ekde 1978.
Pri instruado kaj ekzamenoj li okupigxis ankaux en la nederlanda
movado. En la jaro 2000 la Estraro de UEA aljugxis al li la Premion
Degucxi pro lia longtempa agado por esperantistoj en financaj bezonoj kaj por
handikapitoj, precipe blinduloj, laboro farita dum multaj jaroj kune
kun la edzino Nora, forpasinta en 1998 kaj konata aktivulo de la
blindula Esperanto-movado. Rob mem secxese aktivis en Ligo Internacia de
Blindaj Esperantistoj (LIBE) kaj ties nederlanda sekcio. Por LIBE li e
s-tis ekde 2001 Komitatano A de
UEA.
Fervora pledanto por sana vivado, li en la lastaj jardekoj ankaux
estis kunorganizanto de Tutmonda Asocio de Esperantistaj Nefumantoj
(TADEN).
Pluraj aliaj eldonajxoj - kiel Monato, Internacia Pedagogia Revuo
(IPR), Scienca Revuo, Fen-x (de Esperanto Nederland", Esperantista Vegetarano,
La Kontakto (de la nederlanda LIBE-sekcio) - gxuis lian provlegadon.
Inter lastatempaj libroj de li provlegitaj estas titoloj de la S
erio Oriento-Okcidento - kiel "Antologia skizo de la persa literaturo" (n-ro 58)
kaj "La libro de la mil kaj unu noktoj" (n-ro 63) -
krom la libroj de la Internacia Kongresa Universitato kaj eldonajxoj de Unesko en Esperanto.
Li ankaux partoprenis en cxiuj lastaj Universalaj Kongresoj. Li konstante donacis al UEA por pluraj
fondajxoj, inter ili Fondajxo Canuto, kaj ankaux estis ano de Societo
Zamenhof kaj Alianco 365.
En 2018 Rob ricevis la nederlandan Regxan Ordenon de Oranje-Nassau.
La urbestro de la urbo en kiu Rob Moerbeek logxis, Beverjxijk,
tiam speciale venis al Roterdamo por enmanigi la ordenon kaj gratuli
la samurbanon dum la Malferma Tago de UEA de la 28-a de aprilo 2018
(de kio estas video-registro: https:.
www.youtube.com\]atch?v)2viNCD#b
sn]g). Rob farigxis kavaliro de la
ordeno pro siaj grandegaj meritoj
por la Esperanto-movado en Nederlando
kaj tutmonde. Li ankaux estis nelacigebla pacisto kaj mondfederisto kaj
enplektigxis en agadoj por subteno al vakcinado, al la nutradprogramoj de
UN kaj al aliaj porpacaj agadoj.
Li restos neforgesebla amiko, ekzemplo de legxero kaj espero pri nia mondo.
La Esperanto-movado lin honoru kaj eterne memoru.
Noto: Adreso por korespondi kun la familio estas
Pimpelmeesstraat 15,1826 KR Alkmaar, Nederlando (aux
tra UEA).
UEA kondolencas la familion kaj cxiujn liajn amikojn, kiuj estis multaj.

De Fabrice Morandeau
Por tiuj kiuj esperantigxis antaux mallonga tempo, Rob estis ankaux la
vidvo de Nora, blindulino kiu estis figuro de LIBE.
Li estis vere tre klera kaj afabla homo. malgxoje.

De Milena Jelinkova
Ni konatigxis kun li en Prago dum UK 1996 cxe la internaciaj ekzamenoj.
Kaj cxe la fino de la kongreso ni ecx havis okazon helpi lin, cxar li
demandis nin, kiel atingi la flughavenon. Ni tiam havis liberan tempon,
do ni povis akompani lin kaj helpi al li porti iom el liaj valizoj.
En la tramo ni babilis kaj li rakontis al ni plurajn sxxercajn eventojn el sia vivo.
Ridante li ankaux diris al ni, ke multfoje okazis, ke forlasinte iun hotelon,
li poste trovis en sia posxo la sxlosilon de la hotelcxambro.
Kaj nova rido pro la homa forgesemo....
Fine ni atingis la flughavenon, do necesis adiauxi.
"Bonan vojagxon! Fartu bone! gxis la revido!...."
Sed imagu! Li pusxis la manon en la posxon kaj kion li trovis tie? -
la sxlosilon de la praga hotelo.
Nova rido-serio de ni cxiuj... poste peto al ni redoni la sxlosilon al la
hotelo. Ni kompreneble promesis kaj faris tion bonvole.
Rob estis tiel gaja, agrabla, bonkora. La rememoro pri li restas
cxiam hela, brila.... Dankon, Rob!

Literaturo

Ilona

Viktor ofte songxis unu saman songxon. Kompreneble ne cxiun semajnon,
sed du aux tri fojojn monate, aux po ses monatojn foje. Matene, kiam li
vekigxis, li estis felicxa, ke li spertis tiun cxi songxon. Li certis,
ke post cxi songxo io bona okazos al li. Li starigxis de la lito ridante
kaj sciis, ke la tago estos hela kaj neordinara. Kompreneble nenio
neordinara okazis, sed Viktor estis gxoja, ke denove li songxis sian sxatatan songxon.
Iam li forgesis pri la songxo, sed pasis tempo, kaj denove li
songxis gxin.
La songxo komencigxis rutine. Unue Viktor vidis sxin en grandega nekonata stacidomo, kie estis multaj h
omoj, kiuj versxajne veturos aux alvenis. Viktor vagis en la stacidomo
tien kaj reen, kvazaux li sercxus iun.
En la unua momento li ne sciis, kiun gxuste li sercxas, sed poste rememoris, ke li sercxas knabinon,
ne tre altan, kun nigra jupo kaj nigra mantelo, tre mallonga, simila al jako.
La knabino havis nigran hararon, kaj sxiaj okuloj brilis kiel kasxtanoj.
Viktor vagis inter la homoj, inter valizoj kaj sakoj, kaj sercxis la
knabinon. Li ne sciis sxian nomon, nek de kie sxi estas, nek kial sxi
trovigxas en la stacidomo, sed li certis, ke sxi estas ie cxi tie, inter
la multaj homoj, kaj neatendite, subite li vidos sxin en la tumulto, kaj
tuj li rekonos sxin. Li nepre trovos sxin. Li bone sciis tion kaj dauxre
sercxis sxin.
Viktor vekigxis, ne trovinte la knabinon, sed li estis gxoja kaj kontenta,
ke denove li songxis tiun cxi songxon kaj denove en la songxo li
sercxis la neordinaran belan kaj enigman knabinon en la nekonata kaj
brua stacidomo.
Viktor tre bone sciis, kial li songxas tiun cxi songxon.
Li ne bezonis decxifri gxin kaj ne demandis sin,
kion sugestas al li la songxo.
La songxo nur memorigis al Viktor okazintajxon de antaux tre longa tempo,

kiam li estis studento, dum la foraj jaroj de la juneco, plenaj je aventuroj.
Tiam Viktor ludis gitaron en studenta jxazbando, kaj en junio la
bando devis partopreni en muzikfestivalo en la urbo Berlino, Germanio.
La bando forveturis, sed Viktor devis veturi du tagojn pli malfrue, cxar li havis ekzamenon en la
universitato. Tiam, antaux jaroj, oni kutime veturis per vagonaro.
Nur la homoj, kiuj havis pli da mono, povis permesi al si veturi per aviadilo,
sed la studentoj veturis per vagonaro.
La veturado komencigxis bone. En la Sofia stacidomo Viktor eniris en la vagonaron,
trovis la kupeon, en kiu estis lia rezervita loko,
sidigxis kaj komencis trafoliumi iun jxurnalon.
Lia pakajxo ne estis granda: nur valizo kaj gitaro.
La vagonaro devis trapasi Rumanion, Hungarion, cxehxion.
En Rumanio pluraj homoj veturis per tiu cxi vagonaro. En la kupeo oni parolis
diversajn lingvojn: bulgare, rumane, hungare.
Viktor sidis en la angulo, cxe la fenestro, kaj silentis.
De la longa veturado li estis laca, kaj antaux Budapesxto li nesenteble ekdormis.
Versxajne lia dormo estis profunda, cxar li eksentis, ke iu forte skuas lian sxultron kaj provas
veki lin. Viktor malfermis la okulojn kaj vidis viron en uniformo.
La viro diris ion al li en nekonata kaj nekomprenebla lingvo. Post kelkaj
sekundoj Viktor divenis, ke la viro estas konduktoro, kiu parolas hungare kaj versxajne petas de li
la veturbileton por kontrolo. Viktor prenis la jakon, kiu pendis sur la
hoko, kaj enigis manon en la posxon por elpreni la bileton, sed tuj li
stuporigxis, sentante glacian sxviton.
La posxo estis malplena, kaj la bileto ne estis en gxi.
Mankis la vojagxpasporto kaj la monujo. Viktor saltis ekscitita kaj detale trasercxis
cxiujn posxojn de la jako, sed ili estis tute malplenaj.
Li restis staranta en la kupeo, senmova, kvazaux fulmo estus trafinta lin.
Li rigardis al la pakajxbreto kaj konsternite rimarkis, ke lia valizo kaj gitaro
same mankas. Per freneza rigardo li cxirkauxrigardis. En la kupeo sidis
nur viro kaj virino. Viktor memoris, ke antaux lia ekdormo en la kupeo
estis du junuloj, kiuj versxajne delonge forlasis la vagonaron kun
liaj valizo kaj gitaro kaj cxio, kio estis en liaj posxoj.
Per gestoj kaj per mienoj Viktor provis klarigi al la hungara konduktoro, ke oni prirabis lin
kaj nun li havas nek bileton, nek pasporton, nek monon.
La konduktoro versxajne bone komprenis lin de liaj tragikaj mienoj,
gestoj kaj larmoplenaj okuloj.
La konduktoro klarigis al Viktor, ke li devas eltrajnigxi cxe la Budapesxta stacidomo
kaj tie iel trovi solvon de la problemo, cxar sen bileto kaj sen pasporto li ne povas
dauxrigi la veturadon al Germanio.

Tio estis la sola eblo.
Terurita, senespera kaj kolera Viktor desupris cxe la Budapesxta
stacidomo kaj restis sur la kajo, gxis la vagonaro ekiris kaj malaperis en la foro.
Estis la deka horo vespere kaj Viktor ne sciis kion fari.
Por li la hungara lingvo sonis kiel nekomprenebla kaj mistera magiparolo.
Al neniu li povis klarigi, kiu li estas kaj kio okazis al li.
Neniu povis kompreni lin. De la stacidoma lauxtparolilo melodia ina vocxo
konstante informis la vojagxantojn, kiu vagonaro ekveturas kaj kien kaj
kiu vagonaro alvenas kaj de kie, sed Viktor ecx vorton ne komprenis.
Unuan fojon en sia vivo li estis en Hungario, en Budapesxto,
kaj gxis nun li ecx ne interesigxis, cxu en Budapesxto estas bulgara ambasado,
kie gxi estas kaj kiel li povas trovi gxin por arangxi sian revenon al Bulgario.
Li staris sur la kajo, gapante al la reloj, kiuj brilis kiel senfinaj
gitaraj kordoj. cxio, kion li imagis kaj revis pri la jxazfestivalo en
Berlino, subite ruinigxis, ekkrevis kiel sapa veziko. Jam estis klare,
ke li vidos nek Germanion, nek Berlinon, sed ankoraux li ne sciis,
kiel li sukcesos reveni en Bulgarion. Li sentis sin kvazaux en dezerto,
kaj versxajne li povus pli facile eliri el sabla dezerto ol el tiu cxi
grandega Budapesxta stacidomo.
Li estis cxagrenita, ke oni prirabis lin. Li restis sen mono, sen
pasporto, sed pli forte doloris lin la sxtelo de la gitaro. gxi estis
nova, elektra, multekosta gitaro el Britio. Lia patro tre malfacile
sukcesis acxeti gxin. Similaj gitaroj ne estis acxeteblaj en Bulgario. Lia
patro petis sian amikon, kiu estis diplomato en Britio, kaj li tie
acxetis gxin. Por Viktor la gitaro estis kiel viva estajxo, pli kara ol
frato aux fratino. Li tre sxatis gxin, kaj nun li suferis pri gxi kiel pri
la perdo de proksima homo. Li neniam plu vidos sian gitaron, kaj neniam
plu li havos alian tian gitaron.
La kajo igxis senhoma, Viktor devis eniri la atendejon de la stacidomo
kaj atendi tie gxis mateno. Li provis trankviligi sin per la vortoj, ke la mateno estos pli prudenta
ol la nokto, sed li tute ne certis, ke tiu cxi proverbo helpos lin.
Li eniris la grandegan atendejon kaj sidigxis sur unu el la benkoj.
En la atendejo videblis multe da homoj. En la angulo kusxis kelkaj gejunuloj sur
gumaj matracoj. Eble estis junulara grupo, kiu devis atendi frumatenan
vagonaron. Viktor sidis sur la malmola ligna benko kaj gapis sencele.
La montriloj de la granda murhorlogxo apenaux movigxis.
Viktor jam estis malsata kaj dormema. Eble tiu cxi nokto estos por li senfina.
Li rimarkis, ke kontraux li sur la benko sidas junulino, eble du aux tri jarojn pli agxa ol li.
Sxi havis nigran hararon kaj brilajn okulojn. Sxi sidis sola, kaj por Viktor ne estis
malfacile konjekti, ke sxi estas el tiuj virinoj, kiuj diskrete promenas
en la stacidomoj kaj sercxas virojn por unu nokto.
Li provis ne rigardi sxin, por ke sxi ne opiniu, ke li deziras utiligi sxiajn servojn.
Sxi ne estis tre bela, sed sxiaj cxarmaj okuloj forte allogis. Eble sxi estis dudekdu- aux dudektri-jara kun
sukoplenaj lipoj, similaj al cxerizoj, kaj sxi havis delikatajn brovojn,
kaj en sxiaj malhelaj okuloj ludis pasiaj briloj.
Sxiaj vestoj aspektis modestaj kaj ordinaraj. Versxajne sxi estis tiel vestita, por ke
sxi ne diferencu de aliaj junulinoj.
Sxi surhavis nigran jupon, helbluan bluzon kaj nigran mantelon, kiu ne
estis butonumita. Sub la bluzo sxiaj mamoj aspektis malmolaj kiel maturaj persikoj.
Sxia kolo estis blanka kiel lakto. Viktor provis ne rigardi sxin, tamen de tempo al tempo li rapide
alrigardis sxin. La junulino sidis sur la benko kaj sxajnigis, ke sxi
ne rimarkas la homojn cxirkaux si, sed foje-foje sxi ekridetis al iu el la viroj,
kiuj pasis preter sxi.
Viktor opiniis, ke sxi ne rimarkas lin, sed subite li kvazaux rigidigxs.
La junulino ekstaris de la benko kaj proksimigxis al li, ridante afable.
La junulino sidigxis cxe Viktor kaj diris al li "Saluton" angle.
Viktor provis germanlingve klarigi al sxi, ke li ne bezonas virinon.
Poste li diris, ke li estas bulgaro kaj ne parolas hungare.
Je lia granda surprizo la junulino respondis al li germane:
"Jes, mi vidas, ke vi estas fremdlandano, tamen mi ne supozis, ke vi
estas bulgaro. Neniam mi parolis kun bulgaro. Kial vi estas cxi tie, en la
stacidomo nokte?"
Viktor klarigis al sxi, ke li estas studento kaj veturis al Germanio,
sed en la vagonaro oni prirabis lin kaj nun li estas sen mono, sen pasporto, sen valizo kaj gitaro. N
un li atendas la tagigxon, kaj li provos trovi la bulgaran ambasadon.
Sxajne sxi bone komprenis lin, tamen ne dank. al lia fusxa germana lingvo,
sed de liaj kompatindaj mienoj kaj aspekto.
"Ne maltrankviligxu", diris sxi gaje. "cxio estos en ordo. Mi helpos vin.
Kiam tagigxos, mi akompanos vin al la bulgara ambasado."
"Cxu vi helpos min?" demandis Viktor embarasite, kaj tuj li konstatis,
ke la demando eksonis tre stulte.
"Kial ne? Iu devas helpi vin. Sola vi ne povas orientigxi en Budapesxto.
La urbo estas granda."
Tion sxi diris tiel firme, ke Viktor nenion povis aldoni.
"Eble vi estas malsata?" demandis sxi.
"Ne", respondis Viktor rapide, kvankam li vere estis tre malsata.
"Kial ne? Vi sidas cxi tie kiel sxtonigita jam pli ol unu horon kaj duonon.
Dum tiu cxi tempo mi certe mortus pro malsato. Venu kun mi."
sxi starigxis kaj kaptis lian manon.
Viktor eksentis sxian molan varman manplaton, kaj lia koro ektremis pro emocio.
Nevole li ekdeziris pli forte teni sxian manon. Li alrigardis sxiajn fingrojn.
Ili estis longaj, maldikaj kaj fajnecaj kiel fingroj de violonludistino.
Sur sxiaj etaj ungoj estis perlamotkolora lako.
Sxi gvidis lin al alia flanko de la atendejo. Ili haltis antaux kiosko,
kaj sxi mendis sandvicxon kun senalkoola trinkajxo.
Viktor vere estis tre malsata kaj tuj komencis mangxi la sandvicxon.
Sxi rigardis lin mangxi, kaj versxajne kasxe sxi ridetis al li.
"Kiel vi nomigxas?" demandis sxi.
"Viktor. Kaj vi?"
"Ilona."
Eble sxia nomo ne estis Ilona, tamen por Viktor tute egalis, cxu sxi nomigxas Ilona aux iel alie.
"cxu vi deziras trarigardi la noktan Budapesxton?" demandis Ilona.
Dum sekundoj Viktor hezitis, sed li pripensis, ke nenio pli malagrabla povas okazi al li
ol tio, kio okazis en la vagonaro. Li havis nek pasporton,
nek monon. Oni povis nenion plu sxteli de li.
Dum tiu cxi tago al li okazis suficxe da malbonajxoj,
kaj eble nenio pli malbona okazos. Li scivolis, kion montros al li Ilona.
"Jes", respondis Viktor.
Sxi denove manprenis lin, kaj ili ekiris al la elirejo de la stacidomo.
Eble li ne havos alian eblon trarigardi Budapesxton, meditis Viktor.
Versxajne Ilona decidis cxi nokton ne sercxi virojn, sed dedicxi
gxin al li,
kaj Viktor ne povis klarigi al si mem tiun cxi sxian subitan decidon,
sed iam homaj agoj estas strangaj kaj nekompreneblaj.
Ofte en la homaj agoj ne estas logiko kaj konsekvenco. Vane oni sercxas logikan
klarigon kaj provas diveni, kial la homoj agas tiel aux alie.
La nokta Budapesxto estis fabela. Kiam ili eliris el la stacidomo,
Viktor kvazaux enpasxis en alian miraklan mondon.
La largxaj kaj senhomaj stratoj estis forte lumigitaj.
La konstruajxoj, silentaj kaj imponaj, similis al kasteloj, ornamitaj
per skulptajxoj. La domoj estis diversaj laux la arkitekturo, kvar- aux
kvin-etagxaj, belaspektaj.
Man-en-mane Ilona kaj Viktor iris al Danubo.

Ili haltis cxe la bordo. La granda rivero fluis malrapide. En la nokta mallumo gxi similis al glata veluro,
kaj en gxi respeguligxis la lumoj de la urbo.
La pontoj pendis kiel girlandoj.
Ilona kaj Viktor ekstaris cxe granda ponto kun du sxtonaj leonoj.
"Tiu cxi estas la cxena ponto", diris Ilona.
Sur la alia bordo videblis monteto, sur kiu estis blankaj turoj,
same bone lumigitaj. Cxio estis fabela.
Al Viktor sxajnis, ke li promenadas en la plej bela urbo de la
mondo. Li forgesis la prirabon, la timon kaj la maltrankvilon.
cxe li staris nekonata bela junulino, kiu donacis al li karan travivajxon.
En si mem Viktor ripetis sxian neordinaran nomon "Ilona, Ilona".
Ili transpasis la ponton kaj ekiris sur la alia bordo, de kie komencigxis la monteto.
Kvazaux nur ili estus en la granda, silenta kaj dormanta urbo.
Ili iris supren al la pinto de la monteto,
kaj Viktor jam deziris, ke tiu cxi nokto ne finigxu,
ke la suno ne aperu kaj li restu kun Ilona por cxiam.
Li deziris dauxre senti sxian molan varman manplaton, sxiajn longajn tenerajn fingrojn.
De tempo al tempo sxi klarigis al li germane, kie ili estas, kiel
nomigxas la konstruajxoj, preter kiuj ili pasas, sed li ne auxskultis sxin.
Pli grave estis, ke sxi iras apud li kaj li auxdas sxian melodian karan
vocxon.
Ili ekiris sur pado inter altaj arboj al la pinto de la monteto,
al la blankaj turoj. Kiam ili ekstaris sur la turoj, komencis tagigxi.
Estis iom malvarme de la matena vento. Oriente la horizonto igxis
rozkolora. La suno malrapide levigxis kaj lumigis ilin, starantajn sur la
blankaj turoj. De tie bone videblis preskaux la tuta urbo. Sur la alia
bordo de Danubo estis majesta konstruajxo, kaj Ilona diris:
"Tio estas la parlamentejo."
Iom malantaux gxi estis la kupolo de granda katedralo.
"Tio estas la baziliko "Sankta Stefano”.
Ili ekiris al la urbo.
"Ni iru al la bulgara ambasado" diris Ilona.
Viktor iris malrapide. Li sciis, ke tiuj cxi estas la lastaj minutoj
kun Ilona. Neniam plu li vidos sxin.
Antaux la ambasado ili disigxis.
Estis superflue demandi sxin pri sxia adreso. Certe sxi ne diros gxin aux
eble afable evitos la demandon.
Multaj jaroj pasis de tiam. Matene, kiam Viktor vekigxis post la bela songxo,
li ne deziris kalkuli, antaux kiom da jaroj li renkontis Ilonan.
Li dauxre sercxis sxin en la songxoj, kaj cxiam sxajnis al li, ke, se
li iros denove al Budapesxto, li trovos sxin tie, en la atendejo de la stacidomo sur la sama benko,
kie la unuan fojon li vidis sxin, kiam li estis studento.
Julian Modest

El "japaneskaj fotoj" de Lajos Tarkony

La monto
En valo varma
la svarma vivo bolas.
Super cxi sxauxmo'@ pasema la eterna
senmov' de l' monto solas.

La pino
La altan pinon
ne fleksas sxtormo murda,
nek jugx' de l'jaroj.
cxe gxia pied' mi sidas
kun mia vivo kurta.

La luno
En la arbaro
la nokt' misterojn gardas,
sed tra la brancxoj
la maldiskreta Luno
scivole sxtelrigardas.

La riveretoj
La rivereto
prêter la bord' kaj domo
hastante kuras,
ne degnas ecx rigardi
al mi, la pigra homo.

La herbo
La herb' matene
en fresxa verdo vantas
pri l'juvelaro:
surkape diademo
da roso diamantas.

La nubetoj
Sur la cxielo
groteskaj pufaj nuboj
sinpele sxercas,
ecx akvon alsxprucigas
kiel petolaj buboj.

Solvo de la ciferalfabeta enigmo

La Zamenhofa aserto kasxita en la longa serio de nombroj de la enigmo
de la novembra numero estas:
"Al la mond. eterne militanta gxi promesas sanktan harmonion".
La solvon sendis nur unu leganto,nia kara Otto Prytz, kiu meritas
sinceran gratulon pro la scienca me-todo aplikata por gxia atingo.

kompletigaj informoj pri esperanta ligilo
redaktoro: Pier Luigi da Costa
via S. Maria del Giudice 2369
IT-55100 Lucca
Italujo
(R.p.: dacostapl(cxe)gmail.com

komputilbrajla asisto: J. Jelinek
Roztocka 1001
CZ-514 01 _Jilemnice,
Cxehxio
(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)
(tel.: +420-481 543 200)

administrantino: Milena Jelinkova
Roztocka 1001
CZ-514 01 _Jilemnice,
Cxehxio
(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)
(tel.: +420-481 543 200)

por ricevi la revuon retposxte
skribu al: masenkoai(cxe)mail.ru

------------------------------------

kasisto: Pier Luigi da Costa
via di S. Maria del Giudice 2369
IT-55100 Lucca, Italio
(r.p.: dacostapl(cxe)gmail.com)

banka konto
IT67C 01005 13702 0000 0000 2799
je la nomo Da Costa Libe)
cxe Banca Nazionale del Lavoro
(mallonge BNL) en Lucca
uea-konto de Libe: libk-p

jarkotizo: 15 euxroj

(la lasta numero de "Esperanta Ligilo" legeblas ankaux en la retejo
de Libe, atingebla per
www.libe.info aux per
http_://libe.info ).